به مناسبت هژدهمین سال تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان
منطق پرواز؛ نامه‌ای به هژده مخاطب مددکار حقوق بشری
به مناسبت هژدهمین سال تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان
۱۶ جوزای ۱۳۹۹ - کابل
آن روز مرغان جهان مجمعی تشکیل دادند و با آرزویی مشترک گفتند: کاش راهنمایی باشد تا ما را از سرگشتگی وارهاند. هدهد تیزفهم گفت: نجات‌دهنده در پشت کوه‌هاست. نامش سیمرغ است. سیمرغ در قاف عزت آرمیده است. باید خود را به او برسانیم، ولی راه پر‌خطری میان ما و او افتاده. راهی دور، با دریاهایی ژرف و کوه‌هایی دشوارگذار. اجتماع مرغان با آرزوی کشف سیمرغ آهنگ سفر کردند. هفت وادی پیش رو بود. در مسیر، شماری از مرغان محو شدند. شماری غرق دریا شدند. شماری در کوهی از تشنگی جان سپردند. بعضی را گرمای آفتاب سوخت. بعضی را حیوانات وحشی دریدند. تا در نهایت از میان انبوه مرغان، سی مرغ خسته و کوفته به مقصد رسیدند و چون به دقت نگاه کردند، خود سیمرغ بودند.
روایت سیمرغ در منطق الطیر عطار آمده است. داستانی که طی سالیان متمادی در حافظه جمعی حوزه تمدنی ما تکرار شده است تا هر‌بار به یاد ما بیاورد که هرگاه از بیداد، ظلم و تعدی خسته شدیم و به یاد نجات‌دهنده افتادیم، نگاهی به آیینه بیندازیم و به خویشتن رجوع کنیم.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در شانزدهم جوزای ۱۳۹۹ هژدهمین سالروز تأسیس خود را جشن می‌گیرد. به این مناسبت خجسته و با تأسی به رهنمود منطق الطیر، ما به خویشتن رجوع کردیم و به زنی برخوردیم در کابل که کمپ مادر را برای نجات افراد متضرر از اعتیاد راه انداخته است و به مردی در پکتیکا که همه‌روزه ۲۴ کیلومتر فاصله را از منزل تا مکتب پیاده طی می‌کند و دخترانش را به مکتب می‌رساند. پیرمردی در سرپل که ۲۰۰۰ متر مربع زمینش را برای ساختن مکتب به وزارت معارف بخشیده است. زوج‌هایی که هزینه ازدواج‌شان را صرف یک کار نوع‌دوستانه و خیریه کرده‌اند یا ده‌ها نمونه دیگر از فعالیت‌هایی که به شهروندان در رسیدن به حقوق و آزادی‌های اساسی‌شان کمک می‌کند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر باور دارد که مبارزات نیروهای روشنگر بومی برای به پیروزی رسیدن پروسه‌های دموکراتیک و ارزش‌های حقوق بشری در افغانستان ضروری است. آزادی ظرفیتی پروردنی است و ما برای پرورش این ظرفیت راهی بهتر از رجوع به نیروهای بومی‌ای که در داخل کشور به گسترش سواد، تقویت ساختارهای دموکراتیک و ارزش‌های حقوق بشری می‌پردازند، نداریم. در سال‌های گذشته شما در بسترهای متفاوت اجتماعی که متضمن حقوق بشری شهروندان است، بدون هیچ چشم‌داشتی مادی تلاش‌های ارزش‌مندی انجام داده‌اید. کارنامه شما نشان می‌دهد که کمربندی از پیکارهای حقوق بشری در سراسر افغانستان جریان دارد. تکاپوی شما و تمام کسانی که این کمربند انسانی نیرومند و غیرقابل گسست را ساخته‌اند، الهام‌بخش و اثرگذار بوده است.
حقوق بشر تنها چند ماده درج‌شده در کنوانسیون‌های بین‌المللی نیست. حقوق بشر از فعالیت کسی چون مجتبی حسینی در بلخ نیرو می‌گیرد که خواسته است مردم هزینه استفاده از صندوق‌های پالایش کفشش را در صندوقی بریزند تا با آن برای کودکان بی‌بضاعت کتاب داستان خریده شود. یا از کار زوج جوانی که هزینه ازدواج‌شان را دادند تا یک کتابخانه ساخته شود و صدها نوجوان از این کتابخانه بهره می‌برند. یا کتاب‌هایی که گروه گهواره برای کودکان می‌نویسد و فیلم‌هایی که سینما - بس نهاد چهارمغز برای کودکان پخش می‌کند. بذر آزادی شبی از شب‌ها با واژه‌ای از این کتاب در ذهن نوجوانی پاشیده می‌شود. در جانش ریشه می‌دواند، رشد می‌کند و سال‌ها بعد به درخت پر‌برگ و بار بدل می‌شود. آزادی از همین‌جا آغاز می‌شود. این نامه به تمام کسانی است که دل‌شان برای حقوق و آزادی‌های اساسی انسان در این سرزمین می‌تپد و برای آن پیکار می‌کنند؛ آنهایی که در گوشه‌گوشه کشور برای ترویج احترام به کرامت و حیثیت انسان فارغ از هرگونه تبعیض و تعصب تلاش می‌کنند. برای هر‌کسی که یک گام برای حق زندگی و امنیت شخصی انسان‌ها برمی‌دارد. هر‌شخصی که برای ترویج دانش و کمک به دسترسی شهروندان به حق آموزش و پرورش تلاش کرده است. این نامه به تمام کسانی است که به خط آزادی و برابری در این سرزمین متعهد مانده‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در هژدهمین سال تأسیسش از تلاش‌های بی‌دریغ شما در حمایت از حقوق و آزادی‌های انسان در افغانستان سپاس‌گزاری می‌کند. شما امید به فردای پیکارهای رضاکارانه حقوق بشری را زنده نگاه داشته‌اید. ما با امید، پشتکار و تلاش جمعی به صلح پایدار نزدیک می‌شویم.
به امید آزادی، عدالت و صلح
شهرزاد اکبر
رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان
مخاطبان نامه:
- مجتبی حسینی
- عبدالرحمن بشردوست
- لیلا حیدری
- میاخان
- مقدسه احمدزی
- سخیداد
- محمدادریس سیاوش
- ارندرسنگ سونی
- زینب افغان
- مریم درانی
- مؤمنه و حسینه
- پروین عظیمی
- عبدالعلی بارکزی
- خالده پوپلزی
- ظهیراحمد زندانی
- برهان‌الدین سیرت
- ذبیح مهدی
- دختران ربات‌ساز