تشکیل «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان» برای مشوره‌دهی به هیئتهای مذاکره‌کننده دو طرف در روند مذاکرات صلح
تشکیل «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان» برای مشوره‌دهی به هیئتهای مذاکره‌کننده دو طرف در روند مذاکرات صلح
با تلاش و پیشنهاد کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان» تشکیل شد تا در جریان گفتگوهای صلح میان نمایندگان حکومت افغانستان و گروه طالبان برای تأمین حقوق قربانیان جنگ و رسیدگی به خواسته‌های آنان، به هیئتهای مذاکره‌کننده دو طرف مشوره بدهد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان همواره گفتگوهای میان‌افغانی صلح را فرصتی بی‌نظیر برای پایان جنگ، درد و رنج مردم افغانستان دانسته و بر لزوم توجه به خواسته‌های مردم به‌ویژه قربانیان جنگ، تأمین حقوق بشری و مشارکت گسترده و معنادار مردم در روند صلح تأکید کرده است.
کمیسیون باور دارد که مشارکت مردم و مشورت با مردم در روند گفتگوهای صلح، زمینه اشتراک همه شهروندان، به‌ویژه قربانیان، را در این روند فراهم می‌کند. به این منظور، کمیسیون در ماه جوزای 1399(جون 2020)، چهار مکانیزم را برای افزایش مشارکت قربانیان، کارشناسان و مردم در روند مذاکرات صلح میان افغانی با تأکید بر محور «قربانیان منازعه و حقوق بشر» به تیم‌های مذاکره‌کننده دولت افغانستان و گروه طالبان پیشنهاد کرد. این مکانیزم‌ها شامل گفتگوی مستقیم قربانیان با طرفین مذاکره‌کننده، مشوره منظم و دوام‌دار با گروهی از کارشناسان برگزیده، پیشنهادهای مدون و کارشناسانه و مشوره سراسری بود.
تشکیل «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان»
پس از پیشنهاد این چهار مکانیزم از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به هیئتهای مذاکره‌کننده دو طرف، خوشبختانه هیئت مذاکره‌کننده دولت افغانستان از یکی از موارد پیشنهادی کمیسیون (پیشنهاد مشوره منظم و دوام‌دار با گروهی از کارشناسان) استقبال کرد تا این‌گونه، زمینه شکل‌گیری «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان» از میان فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی فراهم شود.
پس از انتشار فراخوان به منظور داوطلب‌شدن افراد متخصص و آگاه در امور حقوقی و مدنی، 23 تن برای عضویت در این گروه داوطلب شدند. کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان و گروه مشترک کاری جامعه مدنی، پس از مصاحبه، از میان افراد داوطلب تعداد 8 تن (3 تن زن و 5 تن مرد) را برای عضویت در گروه مشورتی انتخاب کردند.
اعضای «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان» که از میان افراد آگاه، باتجربه و متخصص در امور حقوقی و مدنی انتخاب شده‌اند، به صورت مستقل و منظم، برای حمایت از حقوق بشری تمامی شهروندان، به‌ویژه قربانیان جنگ، در صورت نیاز به هیئتهای مذاکره‌کننده دو طرف مشوره خواهد داد. اعضای این گروه، پیشنهادهای کارشناسی‌شده و مؤثر خود را به هیئتهای مذاکره‌کننده ارائه خواهد کرد و به پرسش‌های احتمالی درباره موضوعات مورد نیاز، پاسخ و مشوره خواهد داد. هم‌چنین، اعضای گروه مشورتی برای ارائه طرح‌ها و مشوره‌های دقیق، مؤثر و کارشناسانه، در موارد مختلف از شبکه‌های گسترده جامعه مدنی نظرخواهی می‌کنند.
کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان برای برگزاری نشست‌های گروه مشورتی با هیئتهای مذاکره کننده، نقش تسهیل‌کننده خواهد داشت و تلاش خواهد کرد با فراهم‌سازی زمینه برگزاری این نشست‌ها، نقش مؤثر دیگری در جهت حضور مؤثر و مشارکت معنادار شهروندان، به‌ویژه قربانیان جنگ، در جریان گفتگوهای صلح داشته باشد.
اعضای «گروه مشورتی حقوق بشر و حقوق بشری قربانیان»
1- فرشته کریمی ـ لیسانس
مؤسس و رئیس «مؤسسه د قانون غوشتونکی»؛ یكی از نهادهای بزرگ ارائه‌كننده خدمات مساعدت‌های حقوقی در افغانستان است. او از سال 2002 میلادی تا کنون برای بهبود دسترسی به عدالت و ترویج حقوق زنان و کودکان فعالیت‌هایی مؤثر داشته است. فرشته کریمی در این مؤسسه، افزون بر فراهم‌سازی خدمات و مساعدت‌های حقوق برای زنان، کودکان و مردان در 16 ولایت افغانستان، برنامه‌های آموزشی مختلفی را به منظور ظرفیت‌سازی برای وکلای مدافع، محصلان، قاضی‌ها و نیروهای پولیس برگزار کرده است.
2- سید عبدالله احمدی ـ ماستر روابط بین‌الملل
او رئیس «مؤسسه توسعه و دموکراسی افغانستان» است و به عنوان فعال جامعه مدنی و مدافع حقوق بشر، حدود 20 سال در افغانستان فعالیت کرده است. آقای احمدی دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت را در رشته‌های حقوق بشر، حل منازعه، رهبری، مدیریت تحقیق را گذرانده و در این زمینه‌ها تجربه و تخصص دارد. او عضو «گروه کاری مشترک جامعه مدنی» است. در دادخواهی‌های ملی در راستای حقوق بشر، صلح و مبارزه با فساد همراه دیگر نهادها و فعالان مدنی، نقش رهبری و هماهنگی داشته و موفق به دریافت جایزه صلح از کشور کوریای جنوبی در سال 2018 شده است.
3- بی‌بی مریم زرمتی ـ ماستر جزا و جرم‌شناسی
او سابقه کار در نهادهای دولتی، کمیسیون مستقل حقوق بشر و نهادهای خصوصی را دارد و افزون بر این، به عنوان مشاور روانی‌ـ‌اجتماعی برای زنان قربانی جنگ و زنان زندانی فعالیت داشته است.
بخش عمده فعالیت‌های او در زمینه حقوق بشر بوده است. از سال 2003 به حمایت از قربانیان جنگ پرداخته و حالا در ولایت‌های پکتیا، پکتیکا، خوست، لوگر، غزنی و میدان‌وردک به کوچی‌ها خدمات اجتماعی ارائه می‌کند.
4- داکتر عبدالبصیر توریالی ـ لیسانس طب
او رئیس «مؤسسه خیریه ابرار» است و از سال 1371 تا کنون، از طریق این مؤسسه خدمات ارزنده‌ای را برای اشخاص دارای معلولیت، قربانیان جنگ، قربانیان انفجار ماین و افراد بی بضاعت انجام داده است. آموزش حرفه‌های مختلف در ولایات، راه‌اندازی برنامه‌های آگاهی‌دهی، ایجاد صلح و حل منازعه، ارتقای ظرفیت برای نهادهای دولتی و جامعه مدنی در ولایات و برگزاری مسابقات ورزشی برای افراد دارای معلولیت بخشی از فعالیت‌های او است.
عبدالبصیر توریالی، اکنون سفیر صلح از طرف «مؤسسه صلح بین‌المللی جوانان» مقیم کوریای جنوبی برای افغانستان است.
5- حمیرا ثاقب ـ لیسانس روان‌شناسی
او رئیس «شبکه زنان افغانستان در حکومت‌داری شهری» است. در زمینه عدالت انتقالی زنان، به عنوان کارشناس کار کرده است و در «شبکه منطقه‌ای زنان»، «شبکه انتخابات جامعه مدنی افغانستان» و «کمیته جنسیت در شورای وزیران» به عنوان عضو فعالیت دارد.
بانو ثاقب هم‌چنین از فعالان در امور صلح است و عضویت «گروه صلح و امنیت زنان در جنوب آسیا» و هم‌چنین، «کمیته صلح و امنیت در نهاد زنان ملل متحد» را دارد.
6– لعل‌گل لعل ـ لیسانس حقوق
او رئیس اجرایی سازمان حقوق بشر افغانستان است که در سال 1997 تشکیل شده است. سال‌های زیادی در این سازمان برای تأمین حقوق بشری شهروندان افغانستان تلاش و فعالیت کرده است.
او از طریق این سازمان، برنامه‌های ظرفیت‌سازی، آگاهی‌دهی، وکالت، مساعدت‌ها و مشاوره‌های حقوقی رایگان را برای هزاران تن از شهروندان کشور انجام داده که در حدود 42 درصد این خدمات، برای زنان و دختران صورت گرفته است. افزون بر این، در چندین کنفرانس و سمینار بین‌المللی با موضوعات، صلح، امنیت و حقوق بشر شرکت کرده است.
7– عبدالودود افغان ـ لیسانس طب
او کارشناس ارشد اطلاعات و ارتباط عامه در یکی از پروژه‌های بانک انکشاف آسیایی مربوط بهMRRD است. از سال 1999 به صورت رضاکارانه برای دفاع از حقوق جوانان، فعالیت‌های مدنی انجام داده است. فراهم‌سازی زمینه تحصیل برای دانشجویان به صورت رایگان در دانشگاه‌های خصوصی و هم‌چنین برگزاری دوره‌های آموزش رایگان زبان انگلیسی برای جوانان، بخشی از فعالیت‌های رضاکارانه او است.
افغان عضو منتخب چهار لویه‌جرگه اخیر در افغانستان بوده و هم‌چنین دوره‌های آموزشی مختلفی را در بخش‌های ژورنالیزم، اداره و مدیریت و حقوق بشر گذرانده است. سال‌های زیادی در نهادهای دولتی و غیردولتی فعالیت داشته است. رئیس کمیسیون شکایات انتخاباتی در ولایت ننگرهار، رئیس حمایت‌های حقوقی در معینیت امور جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ، معاون اتحادیه ژورنالیستان و نویسندگان افغانستان و کار در برخی رسانه‌های داخلی، بخشی از سابقه کاری او است.
8– بلال‌احمد نیازی ـ لیسانس حقوق و علوم سیاسی
مؤسسِ چند مؤسسه و نهاد آموزشی است که از 2013 تاکنون، برای شهروندان کابل به صورت رایگان خدمات آموزشی ارائه می‌دهند. او تجربه کار در نهادهای دولتی و خصوصی را دارد. در سال 2019، «سازمان جوانان برای صلح» را تأسیس کرد. از سال 2010 نیز فعالیت‌های مدنی خود را آغاز کرده و در کنفرانس‌ها، گردهمایی‌ها و تظاهرات مدنی شرکت کرده است. او در چند سازمان و نهاد داخلی و بین‌المللی عضویت دارد.