خلاصه گزارش

مطالعات منازعه و صلح در افغانستان ثابت می‌کند که عدم مشارکت همگانی شهروندان به‌خصوص زنان کشور در جریان‌های مربوط به صلح و مصالحه و نادیده‌گیری روند عدالت انتقالی و عدم رسیدگی به قضایای نقض حقوق بشر و جرایم جنگی از مهم‌ترین دلایلی است که برنامه‌های صلح و مصالحه را در افغانستان ناکام نموده و تداوم جنگ و خشونت را همچنان ببار آورده است.

از نیمه دوم دهه‌ی شصت هجری شمسی حداقل ۳ موافقت‌نامه عمده صلح در افغانستان به امضا رسیده است که هیچ‌یکی از آن‌ها نتوانسته صلح پایدار در کشور را به وجود آورده نخستین توافقنامه در تاریخ ۱۴ اپریل ۱۹۸۸ برابر با ۲۵ حمل ۱۳۶۷ مبنی بر خروج ارتش سرخ از افغانستان و به ابتکار سازمان ملل متحد با اشتراک نمایندگان دولت افغانستان و دولت پاکستان به‌عنوان دو طرف مذاکره و نمایندگان اتحاد جماهیر شوروی سابق و ایالات آمریکا به‌عنوان ضامن اجرا یا ناظر به امضاء رسید که متأسفانه نه‌تنها به صلح و ختم جنگ منجر نگردید بلکه به روند منازعه در افغانستان ابعاد گسترده‌تری داده و ریشه‌های خشونت را عمیق‌تر و پیچیده‌تر ساخت.

در‌ پی این توافق بود که سران مجاهدین مقیم در پاکستان در ائتلاف ناموفقی در خارج از کشور، بدون حضور و مشارکت زنان کشور و حتا نمایندگان احزاب و اقوام هزاره افغانستان، دولت موقت را به ریاست حضرت صبعت‌الله مجددی به تاریخ ۲۰ عقرب ۱۳۶۹ به وجود آورد. جریانی که بدون تردید جنگ‌های خونین پس از خروج ارتش سرخ را در افغانستان ببار آورده و متأسفانه تمام داشته‌های ملی و مردمی را از بین برده و قربانیان زیادی را بر مردم افغانستان تحمیل نمود. با سقوط دولت داکتر نجیب‌الله در تاریخ ۸ ثور ۱۳۷۱ حکومت موقت مجاهدین وارد کابل شده باگذشت کمتر از یک سال جنگ قدرت بین احزاب جهادی عضو حکومت موقت آغاز و افغانستان خونین‌ترین تاریخ خویش را تجربه نمود.

دومین توافقنامه صلح بین احزاب و جریان‌های سیاسی و نظامی مجاهدین بعد از اوج‌گیری جنگ قدرت به‌خصوص در شهر کابل بود که مسوده آن در جریان نشستی در اسلام‌آباد با حضور نمایندگان دولت‌های پاکستان، عربستان سعودی و ایران تهیه گردیده و در مقدس‌ترین مکان مسلمانان؛ شهر مکه و در خانه خدا در تاریخ ۱۲ مارج ۱۹۹۳ برابر با ۲۱ حوت ۱۳۷۱ به امضاء رسید

این معاهده بر رغم این‌که باتعهد سران مجاهدین در یک مکان مقدس به امضا رسیده بود نیز به دلیل نادیده‌گیری خواسته‌ها و نظریات مردم افغانستان برمبنای اصل مشارکت ملی به‌خصوص زنان و قربانیان جنگ و منازعه، به نتیجه خاصی نرسیده و عملی نگردید.

 

متن کامل را از اینجا دریافت نمایید.....